Pomocnik Historyczny

Stalin nie potrzebuje pokoju

Podpisanie sowiecko-niemieckiego paktu o nieagresji. Stalin z Joachimem Ribbentropem (z lewej) i Wiaczesławem Mołotowem (z prawej). Moskwa, 23 sierpnia 1939 r. Podpisanie sowiecko-niemieckiego paktu o nieagresji. Stalin z Joachimem Ribbentropem (z lewej) i Wiaczesławem Mołotowem (z prawej). Moskwa, 23 sierpnia 1939 r. Getty Images
Aby zrozumieć politykę zagraniczną bolszewickiej Rosji, należy sobie uświadomić, iż było to drugie po Niemczech mocarstwo rewizjonistyczne w Europie.

Lenin i jego współtowarzysze zdołali przejąć i utrzymać władzę w Rosji, ale za cenę utraty europejskiej części imperium oraz statusu mocarstwa. 7 listopada 1937 r., na suto zakrapianej kolacji u Klimenta Woroszyłowa, Stalin rzekł: „Rosyjscy carowie narobili wiele zła. Grabili i gnębili lud. W interesie obszarników prowadzili wojny i podbijali terytoria. Ale jedną rzecz zrobili dobrą – stworzyli ogromne państwo – aż po Kamczatkę. Otrzymaliśmy to państwo w spadku. I dopiero my, bolszewicy, związaliśmy i wzmocniliśmy je, nie w interesie obszarników i kapitalistów, ale z korzyścią dla pracujących, wszystkich ludów, tworzących to państwo”. Dążenie do odzyskania imperium, utraconego w trakcie walki o władzę, było jedną z zasadniczych motywacji sowieckiej polityki zagranicznej. Inną kształtowała ideologia i związane z nią dążenie do zmienienia całego świata na obraz i podobieństwo rewolucyjnej Rosji.

Pierwsze spotkanie rewizjonizmów.

Na konferencji wersalskiej Rosja była nieobecna i aż do połowy lat 30. XX w. nie uczestniczyła w kształtowaniu ładu europejskiego. Bolszewicy byli w europejskich gabinetach uważani za barbarzyńców. W 1924 r. król Jerzy V, władca Wielkiej Brytanii, odmówił przyjęcia listów uwierzytelniających od przedstawiciela „morderców kuzyna” Mikołaja II. Trzy lata później Zjednoczone Królestwo na kilka lat zerwało stosunki dyplomatyczne z Sowietami, a Francja wydaliła ich przedstawiciela. Sama sowiecka Rosja na każdym kroku podkreślała swą inność, nie uznając obowiązujących w świecie dyplomatycznym zwyczajów i tytułów.

Próbą przełamania peryferyjnego statusu było nawiązanie w 1922 r. współpracy z równie rewizjonistycznie nastawioną do systemu wersalskiego republiką weimarską. Oba rewizjonizmy, niemiecki i sowiecki, w naturalny sposób się przyciągały, czego konsekwencją była tzw.

Pomocnik Historyczny „Jak rozpętała się II wojna światowa” (100154) z dnia 19.08.2019; Europa; s. 28
Reklama