Pomocnik Historyczny

Najbogatszy w Rzeczpospolitej

Majątek rodzinny

Zamek w Podhorcach, stan dzisiejszy. Zamek w Podhorcach, stan dzisiejszy. Reporter
Prywatny majątek Sobieskich.
Kamienica Królewska we Lwowie (pierwsza z prawej), pocztówka z lat 30. XX w.Biblioteka Narodowa w Warszawie Kamienica Królewska we Lwowie (pierwsza z prawej), pocztówka z lat 30. XX w.

Zaradni przodkowie. U schyłku swego życia Jan III Sobieski uchodził w oczach szlachty za jedną z najbogatszych osób w państwie. Zawdzięczał to odziedziczonemu po przodkach ogromnemu osobistemu majątkowi, który znacząco powiększył (była to własność dziedziczna króla i jego potomków). Do tego dochodziły dobra, które nie były własnością dziedziczną, ale na różnej podstawie prawnej weszły na jakiś czas w posiadanie Sobieskiego. Przede wszystkim chodzi o starostwa i ekonomie, które, zanim został królem, otrzymał i dzierżawił z łaski ówcześnie panującego lub wykupił.

Twórcą potęgi rodu był Marek Sobieski (1550–1605), który wyniósł rodzinę do rangi senatorskiej i magnackiej. Dzięki bliskim relacjom z królami Stefanem Batorym, Zygmuntem III Wazą oraz kanclerzem Janem Zamoyskim awansował na szczebel wojewody lubelskiego. Dzierżawił liczne starostwa, uzyskał na własność królewszczyznę Pielaszkowice, zakupił wielkie dobra Złoczów w województwie ruskim. Druga żona Katarzyna Tęczyńska wniosła mu w posagu dobra Błudów (Błędów) na Wołyniu.

Spadkobiercą Marka Sobieskiego został jego syn Jakub (1590–1646), który u schyłku życia osiągnął najwyższy urząd w Koronie – kasztelana krakowskiego. Będąc w dobrych relacjach z dworem, trzymał wiele królewszczyzn. Największy jednak wzrost jego potęgi majątkowej przyniosły dwa kolejne małżeństwa. Poślubiona w 1620 r. Marianna z Wiśniowieckich wniosła mu w posagu leżące na Rusi dobra Zborów. W 1627 r. ożenił się z Teofilą Zofią z Daniłowiczów, córką wojewody ruskiego Jana Daniłowicza i Zofii Żółkiewskiej, a wnuczką poległego w 1620 r. z rąk tureckich hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Po śmierci ojca, matki i brata Stanisława cała fortuna Żółkiewskich i część majątku Daniłowiczów znalazła się w jej posiadaniu.

Pomocnik Historyczny „Jan III Sobieski” (100152) z dnia 15.07.2019; Postać; s. 46
Oryginalny tytuł tekstu: "Najbogatszy w Rzeczpospolitej"
Reklama