Pomocnik Historyczny

Paralele: Bonifacy/Wojciech

Męczeństwo św. Bonifacego w 754 r., obraz naścienny w Fuldze z X w. Męczeństwo św. Bonifacego w 754 r., obraz naścienny w Fuldze z X w. AKG
Męczeństwo św. Wojciecha w 997 r., fragment drzwi gnieźnieńskich z XII w.Forum Męczeństwo św. Wojciecha w 997 r., fragment drzwi gnieźnieńskich z XII w.

Choć w Kościele katolickim liczba świętych jest ogromna, jednak wśród nich zdarzają się postacie szczególne: opiekunowie całych nacji. W przypadku Niemiec jest to pochodzący z Anglii benedyktyński mnich św. Bonifacy, który na przełomie VII i VIII w. chrystianizował Fryzję, Hesję, Turyngię oraz Bawarię. Swą działalność misyjną zakończył – w wieku ponad 80 lat – męczeńską śmiercią z rąk fryzyjskich zabójców. Dwa stulecia później podobnymi zasługami dla Kościoła odznaczył się praski biskup z książęcego rodu Sławnikowiców św. Wojciech – także ginąc męczeńską śmiercią podczas nawracania pogańskich Prusów.

Jednak kulty obu męczenników wśród Polaków i Niemców rozwijały się nieco odmiennie. W przypadku św. Bonifacego najwcześniej zaczęto czcić jego osobę w ojczystych stronach. Synod biskupów Kościoła anglosaskiego obwołał go nawet patronem Anglii. Jednak ludność Wysp Brytyjskich pozostała obojętna wobec tego patrona. O wiele mocniej pamiętano o nim na ziemiach, które chrystianizował. W końcu klasztor w Fuldzie, gdzie spoczęły szczątki św. Bonifacego, wystawił w 1160 r. sfałszowany dokument dowodzący, że cała Germania powinna płacić opactwu daninę. Miało to wynikać z tego, że Bonifacy był „apostołem Germanii”. Celu nie osiągnięto, lecz święty zaczął być rozpoznawalny także na innych ziemiach zamieszkanych przez Germanów.

Tymczasem w Polsce, po męczeńskiej śmierci biskupa Wojciecha, zarówno Bolesław Chrobry, jak i lokalne władze kościelne zadbały, by jego kult natychmiast stał się powszechny. Do pomysłu promowania słowiańskiego świętego udało się władcy przekonać kurię papieską, jak i cesarza Ottona III, który przyjaźnił się wcześniej z męczennikiem. Wielkie znaczenie miało odkupienie przez Bolesława zwłok biskupa od Prusów, wedle legendy za tyle szlachetnego kruszcu, ile one ważyły.

Pomocnik Historyczny „Polacy i Niemcy” (100142) z dnia 10.12.2018; Dwa orły; s. 24
Reklama