Pomocnik Historyczny

41. Narodowe Siły Zbrojne – bohaterowie podziemia czy zdrajcy, którzy kolaborowali z Niemcami?

Na pierwszym planie Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, od 19 sierpnia 1944 r. szef sztabu Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Na pierwszym planie Leonard Zub-Zdanowicz ps. Ząb, od 19 sierpnia 1944 r. szef sztabu Brygady Świętokrzyskiej NSZ. East News
Wyobrażenie tzw. Krzyża NSZ, pochodzące z tablicy upamiętniającej żołnierzy NSZ straconych w publicznej egzekucji w Sanokuw 1946 r.AN Wyobrażenie tzw. Krzyża NSZ, pochodzące z tablicy upamiętniającej żołnierzy NSZ straconych w publicznej egzekucji w Sanokuw 1946 r.

Narodowe Siły Zbrojne powstały w październiku 1942 r. z połączenia konspiracyjnego Związku Jaszczurczego i sprzeciwiających się scaleniu z Armią Krajową rozłamowców z podziemnego Stronnictwa Narodowego. Na profil polityczny organizacji decydujący wpływ wywarli członkowie ZJ. Wywodzili się oni z przedwojennego Obozu Narodowo-Radykalnego, zdelegalizowanego w 1934 r. przez władze II RP za podsycanie nienawiści politycznej i rasowej oraz ekscesy uliczne z użyciem broni palnej. Rok później, w nielegalnym już ONR, doszło do rozłamu na ONR Falanga i ONR ABC. Członkowie tego ostatniego podczas okupacji stworzyli ZJ i wywarli decydujący wpływ na ideologię NSZ. Nie uznawali oni zwierzchnictwa Rządu RP na Uchodźstwie ani legalności Polskiego Państwa Podziemnego i AK. Radykalni nacjonaliści planowali przejęcie władzy drogą zbrojnego przewrotu wymierzonego w konstytucyjne władze polskie, co określali mianem narodowej rewolucji. W efekcie miało powstać państwo rządzone przez partyjną dyktaturę z rozwiązaniami ustrojowymi wzorowanymi na modelu faszystowskim. W Polsce opanowanej przez ONR wszelkie stronnictwa polityczne poza ONR miały zostać zdelegalizowane, Niemców i Żydów zamierzano pozbawić obywatelstwa, prawa własności i zmusić do opuszczenia kraju. Białorusinów i Ukraińców planowano spolonizować, a opierających się przymusowej asymilacji – wysiedlić z Polski.

NSZ w chwili powstania uważały za wrogów zarówno Niemców, jak Sowietów i polskich komunistów. W połowie 1943 r. polityka ta uległa modyfikacji. Za wroga nr 1 uznano komunistów i skoncentrowano się na ich zwalczaniu. Walkę z Niemcami – wrogiem nr 2 – uznano za niepotrzebne wykrwawianie się i dążono do jej ograniczenia. W efekcie niektóre oddziały NSZ całkowicie zrezygnowały z walki z Niemcami, a np.

Pomocnik Historyczny „100 pytań na 100 lat” (100134) z dnia 09.07.2018; II wojna światowa; s. 47
Reklama