Pomocnik Historyczny

„Na ciebie więc zwrócimy oręż”

Korona walczy z Zakonem

Wielki mistrz krzyżacki Winrich von Kniprode zwycięża Litwinów w 1362 r., dzieło Adolpha Ehrhardta, XIX w. Wielki mistrz krzyżacki Winrich von Kniprode zwycięża Litwinów w 1362 r., dzieło Adolpha Ehrhardta, XIX w. BEW
Szczególne miejsce w historii Polski epoki jagiellońskiej zajmują zmagania z krzyżakami.
Bitwa pod Grunwaldem, rycina Marcina Bielskiego, 1554 r.BEW Bitwa pod Grunwaldem, rycina Marcina Bielskiego, 1554 r.

Wielki mistrz w szoku. Na swego ojca chrzestnego książę litewski Jagiełło poprosił wielkiego mistrza Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie Konrada Zollnera von Rotensteina. Ten jednak nie pofatygował się do Krakowa. I nic dziwnego. Chrzest Litwy był dotkliwym ciosem dla krzyżaków, którzy od lat starali się o chrystianizację księstwa pod zwierzchnictwem swoich diecezji. Dotąd władcy ziem polskich i zakon pozostawali w poprawnych stosunkach. Książęta polscy chętnie wspomagali krzyżaków w ich wyprawach wojennych, utrzymywano też żywe kontakty handlowe. Zgrzytem stało się w 1308 r. zajęcie przez zakon Pomorza Gdańskiego, w końcu jednak w 1343 r. zawarto w Kaliszu traktat, w myśl którego Kazimierz Wielki zrzekał się praw do Pomorza w zamian za wieczysty pokój. W następnych latach poza kilkoma zatargami natury prawno-finansowej nie było między Koroną i zakonem poważniejszych konfliktów.

Krzyżacy porzuceni. Inaczej wyglądały relacje krzyżaków z Litwą. W 1237 r. połączyli się oni z Zakonem Kawalerów Mieczowych z Inflant i dążyli do przyłączenia także jego ziem. A komunikację z Inflantami ograniczała należąca do Litwy Żmudź. Od końca XIII w. krzyżacy starali się ją zająć, a od połowy XIV w. podejmowali przy współudziale zachodniego rycerstwa (również z Polski) regularne wyprawy na Litwę. Polsko-litewska unia personalna oznaczała zmianę układu sił. Z początku zakon niepewny, na ile Polska jest skłonna wspierać Litwę, prowadził osobną politykę wobec obu państw, starając się rozbijać łączące je sojusze. Tymczasem brat stryjeczny Jagiełły, litewski książę Witold, snuł plany podboju niezdobytych dotąd przez Litwę ziem na wschodzie. W tym celu zawarł w 1398 r. na wyspie Salin traktat pokojowy z zakonem, zobowiązując się oddać mu Żmudź i przyjąć chrzest oraz imię Wigand.

Pomocnik Historyczny „Jagiellonowie” (100125) z dnia 16.10.2017; Konteksty; s. 96
Oryginalny tytuł tekstu: "„Na ciebie więc zwrócimy oręż”"
Reklama