Pomocnik Historyczny

Chrześcijańskie spoiwo

Christianitas – pierwsza wspólnota Europy

Triumf Marcina Lutra, kolorowany drzeworyt z XVI w. Triumf Marcina Lutra, kolorowany drzeworyt z XVI w. AKG
Przez wieki Europę spajało chrześcijaństwo. Jednak w naszych czasach nie ma już zasobów i środków, by pełnić taką rolę, a powrót do średniowiecznej christianitas jest raczej niemożliwy.
Św. Wincenty Ferreriusz, hiszpański dominikanin zabiegający o położenie kresu tzw. wielkiej schizmie zachodniej, głoszący kazanie w obecności papieża, obraz z XV w.Leemage Św. Wincenty Ferreriusz, hiszpański dominikanin zabiegający o położenie kresu tzw. wielkiej schizmie zachodniej, głoszący kazanie w obecności papieża, obraz z XV w.

Christianitas. Cywilizacja chrześcijańska, christianitas, była wielkim osiągnięciem średniowiecznej Europy. W dziejach świata znane są kultury wyrosłe wokół imperialnych dworów, ale w Europie łacińskiej powstała w średniowieczu cywilizacja obejmująca całe społeczeństwo, od elit po masy ludowe, w dążeniu do chrześcijańskich ideałów.

W historii Europy wciąż pojawiały się projekty mające ją jakoś spoić kulturowo, duchowo, a nawet instytucjonalnie i politycznie. Badacz społecznej myśli Kościoła o. Maciej Zięba w eseju o Europie „Nieznane, niepewne, niebezpieczne?” stawia tezę, że trzem z nich można nawet przypisać konkretnych liderów. Projektowi religii postępu – Isaaka Newtona; projektowi społeczeństwa otwartego jako odpowiedzi na nazizm, faszyzm i stalinizm – Karla Poppera; a projektowi christianitas – Alkuina, angielskiego uczonego i prawdopodobnie mnicha z VIII w., doradcy Karola Wielkiego. Wszystkie trzy projekty miały wymiar uniwersalistyczny.

Chrześcijańska wspólnota Europy. Na cesarza koronował Karola papież Leon III, co wzmocniło jego autorytet w oczach innych władców. W osobie monarchy miało się odrodzić Cesarstwo Rzymskie, które upadło w 476 r. pod ciosami plemion zwanych barbarzyńskimi. Symbolem tych ambicji może być ulubiony kościół Karola w stolicy jego państwa, Akwizgranie. Miał kolumny pochodzące z rzymskich świątyń pogańskich. Karol uważał się za spadkobiercę cesarza Konstantyna. Liczne wojny, które prowadził, uzasadniał obroną Kościoła przed zewnętrznymi wrogami. Jednocześnie reformował system praw, sądownictwa, siły zbrojne, zakładał szkoły, wspierał rozwój handlu, rolnictwa, sztuki i literatury, szerzył chrześcijaństwo.

Pomocnik Historyczny „Dzieje wspólnej Europy" (100117) z dnia 23.04.2019; Wczoraj; s. 34
Oryginalny tytuł tekstu: "Chrześcijańskie spoiwo"
Reklama