Pomocnik Historyczny

Państwowcy i kontestatorzy

Pisarze znad Bosforu

Orhan Pamuk, pierwszy Turek uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla, Sztokholm 12 października 2006 r. Orhan Pamuk, pierwszy Turek uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla, Sztokholm 12 października 2006 r. Henrik Montgomery/SCANPIX
Literatura turecka w republice.
Aslı Erdoğan, pisarka poruszająca tematykę feministyczną i obrończyni praw człowieka, znana na Zachodzie i pomijana milczeniem we własnym kraju.Jakub Ociepa/Agencja Gazeta Aslı Erdoğan, pisarka poruszająca tematykę feministyczną i obrończyni praw człowieka, znana na Zachodzie i pomijana milczeniem we własnym kraju.

Nobel dla Pamuka. Gdy 12 października 2006 r. Akademia Szwedzka ogłosiła, że Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzyma Orhan Pamuk, w tureckich mediach zawrzało. Obok pochwał dla pisarza, którego światowa kariera właśnie miała się na dobre rozpocząć, oraz dumy z tego, że pierwszy Turek w historii otrzymał to prestiżowe wyróżnienie, najsilniej słyszane były głosy zdumienia czy wręcz oburzenia. Jak to? – zastanawiali się bardziej nacjonalistyczni publicyści. Ten zdrajca narodu ma reprezentować go za granicą, gdy tylu jest wspaniałych pisarzy, którzy zawsze chwalą dokonania Turcji i są dumni ze swojego kraju?

Oburzenie owo nie dotyczyło jednak samego pisarstwa Pamuka – choć i ono doczekało się wielu słów krytyki ze względu na zbyt mocne zanurzenie w tradycjach literatury zachodniej, a nawet zupełnie nieugruntowanego oskarżenia o brak poprawności językowej – lecz poglądów politycznych, które wygłaszał w wywiadach. Wszak dopiero na początku tego samego roku wycofano postawione mu wcześniej zarzuty o obrazę tureckości, które zostały mu postawione, gdy w rozmowie z jedną ze szwajcarskich gazet wspomniał o ludobójstwie Ormian. Tak silne uwikłanie twórczości literackiej w sferę polityczną może dziwić zachodnich odbiorców, ale w przypadku literatury tureckiej jest czymś jak najbardziej zrozumiałym i naturalnym, ta ostatnia bowiem od samego początku pozostawała ściśle powiązana z polityką.

Literatura zaangażowana. Republika Turcji z jednej strony stała się dziedzicem upadłego Imperium Osmańskiego, a z drugiej za wszelką cenę chciała z tym dziedzictwem zerwać, tworząc nową jakość, opartą w głównej mierze na powołanym do istnienia na przełomie XIX i XX w.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Turków” (100109) z dnia 13.06.2016; Uzdrowienie Chorego Człowieka; s. 112
Oryginalny tytuł tekstu: "Państwowcy i kontestatorzy"
Reklama