Pomocnik Historyczny

Śmierć w Stambule

Adam Mickiewicz w Turcji

Adam Mickiewicz na rycinie „Powrót z polowania – scena w obozie Kozaków osmańskich w Burgas w 1855 r.” wykonanej według rysunku Piotra Suchodolskiego 

z 1855 r. Adam Mickiewicz na rycinie „Powrót z polowania – scena w obozie Kozaków osmańskich w Burgas w 1855 r.” wykonanej według rysunku Piotra Suchodolskiego z 1855 r. Muzeum Literatury w Warszawie
W postaci Adama Mickiewicza dobrze widać, jak w XIX w. Turcja wplotła się w polskie losy.
Poeta na łożu śmierci w Stambule, 1855 r.Muzeum Literatury w Warszawie Poeta na łożu śmierci w Stambule, 1855 r.

Polityczny uchodźca. Jest 1855 r. 57-letni Mickiewicz od dawna nie pisze już wierszy, ale żyje sprawą narodu, polityką, historią. Mieszka w Paryżu od wielu lat, ale Francja nie chce przyznać mu obywatelstwa. Ci, co go widują, odnoszą wrażenie, że zgorzkniał. Jest zmęczony życiem. Ale nie przestaje marzyć o wolnej Polsce i nie jest pacyfistą. W wojnie szuka szans dla sprawy polskiej. Wybuchła dwa lata wcześniej między Rosją a państwem osmańskim, czyli Turcją.

Gdzie dwóch się bije, tam Polska może skorzystać. Powstaniec 1830 r., wiarus gawędziarz Henryk Służalski pisał do przyjaciela z wojennego Stambułu (Konstantynopola), stolicy Imperium Osmańskiego: „Paryż na Azję trzeba pozamieniać, aby się do Warszawy dostać”. Turcy nie byli aniołami wolności – ciemiężyli słowiańskie Bałkany i inne ludy – ale, jak uczy twarda polityka we wszystkich epokach, wróg naszego wroga jest naszym sojusznikiem.

Misja narodowa. W czerwcu 1855 r. Mickiewicz dojrzewa do podjęcia się misji narodowej w Stambule. Może tym razem uda się to, co nie wyszło w Rzymie w 1848 r., gdzie poeta wspierał zalążek wojska polskiego. Legion polski miał walczyć po stronie Włochów buntujących się przeciwko Austrii, jednemu z trzech zaborców Rzeczpospolitej, a wtedy także okupującej część północnej Italii. W Rzymie – wówczas należącym do państwa kościelnego – Mickiewicz na posłuchaniu u papieża Piusa IX miał do niego wykrzyknąć: „Duch Boży jest dziś w bluzach paryskiego ludu!” (w Paryżu trwała rewolucja przeciwko monarchii).

Nadzieje przekreślone upadkiem Wiosny Ludów odżyły w związku z konfliktem rosyjsko-tureckim.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Turków” (100109) z dnia 13.06.2016; Wielkie Imperium; s. 90
Oryginalny tytuł tekstu: "Śmierć w Stambule"
Reklama