Pomocnik Historyczny

Na szerokich torach

Kolej w Rosji

Otwarcie pierwszej linii kolejowej w Rosji z Carskiego Sioła do Petersburga w 1837 r., grafika z epoki. Otwarcie pierwszej linii kolejowej w Rosji z Carskiego Sioła do Petersburga w 1837 r., grafika z epoki. AKG
Historia kolei w Rosji zawsze była fascynującym pomieszaniem polityki i gospodarki.
Kolej Transsyberyjska, fotografia z II poł. XIX w.Getty Images Kolej Transsyberyjska, fotografia z II poł. XIX w.

Na długo przed Leninem. Spośród Rosjan najsłynniejszą podróż kolejową po Europie odbył z pewnością Włodzimierz Lenin. Wiosną 1917 r. opuścił Szwajcarię i w wagonie przejechał przez całe Niemcy. Potem popłynął promem przez Bałtyk, aby przez Szwecję i Finlandię dotrzeć pociągiem na Dworzec Fiński w ówczesnym Piotrogradzie (Sankt Petersburgu). Historia kolei w Rosji rozpoczęła się jednak na długo przed podróżą Lenina.

Pierwsza, krótka linia kolejowa została otwarta w 1837 r. Prowadziła ze stołecznego Sankt Petersburga do rezydencji w Carskim Siole i pełniła tak naprawdę funkcję doświadczalną. Miała bowiem przekonać cara, że ten nowy środek transportu warto budować także w Rosji. Na początku nie było to wcale oczywiste, a wielu współpracowników Mikołaja I na kolejowy wynalazek patrzyło sceptycznie. Uważali go za zbyt drogą zabawkę. Bali się, że inwestycje w kolej zaszkodzą innym gałęziom rosyjskiej gospodarki i doprowadzą do wybuchu społecznych niepokojów.

Zielone światło od cara. Inżynierowie z Zachodu próbowali rozwiewać te obawy i przekonywali cara, że Rosja dzięki ogromnym, w większości płaskim przestrzeniom jest wręcz stworzona do budowy kolei. Poza tym tylko w ten sposób można scalić gigantyczny obszar kraju i przyspieszyć jego rozwój. Car ostatecznie nabrał do kolei zaufania i dał zielone światło. W 1842 r. ustalono rozstaw szyn na 1524 mm, podczas gdy większość krajów europejskich stosowała 1435 mm. Jednym z powodów innego standardu miały być względy wojskowe, aby utrudnić ewentualnemu okupantowi poruszanie się po rosyjskich szynach.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Rosjan” (100087) z dnia 11.12.2014; Carskie Imperium; s. 96
Oryginalny tytuł tekstu: "Na szerokich torach"
Reklama