Rewolucja w wiedzy o antyku? O zwojach z Herkulanum i poezji greckiej

Odkąd wiadomo, że zwoje z antycznej biblioteki zasypanej popiołami Wezuwiusza w 79 r. są możliwe do odczytania, papirolodzy i filolodzy klasyczni mówią o rewolucji w spojrzeniu na antyk.

Nowoczesne technologie obrazowania oraz sztuczna inteligencja pozwoliły wirtualnie rozwinąć zwęglony zwój papirusu znaleziony w połowie XVIII w. w Herkulanum. To jeden z ponad tysiąca nieodczytanych zwojów, jakie były w zasypanej podczas wybuchu Wezuwiusza w 79 r. willi, która uchodzi za posiadłość Pizona, konsula i teścia Juliusza Cezara. Identyfikacja bierze się stąd, że był on wielkim miłośnikiem filozofii i mecenasem pochodzącego z Grecji epikurejczyka Filodemosa z Gadary, którego dzieła dominują w znalezionej bibliotece. Ale nie wszystkie zwoje udało się rozwinąć. Dzięki rozstrzygniętemu niedawno konkursowi (Vesuvius Challenge) na odczytanie 140 słów z jednego ze zwoju wiemy, że jest to kolejne dzieło Filodemosa.

Grecysta i badacz poezji helleńskiej dr hab. prof. UW Jan Kwapisz opowiada nie tylko o tym, czym jest dla nauki i wiedzy o antyku możliwość odczytania reszty zwojów z Herkulanum, ale też o tym, co chciałby, żeby się wśród nich znalazło. Oraz o tym, czy sztuczna inteligencja zastąpi filologów klasycznych w odczytywaniu greckich pism.

Więcej o odkryciu można przeczytać w artykule w „Polityce”.

Leszek Zych, Artur KalickiJan Kwapisz był laureatem Nagrody Naukowej POLITYKI w 2015 r.