Opinie o powstaniu styczniowym, rozciągają się od apoteozy bohaterów, którzy „poszli w bój bez broni”, po surową krytykę organizacji, liderów i sensu tej beznadziejnej wojny. Ocenia się, że przeciw ok. 100 tys. żołnierzy armii rosyjskiej w Królestwie Polskim naczelnicy wojskowi powstania mogli wystawić 20–25 tys. kiepsko uzbrojonych spiskowców.
Następstwem stłumionego powstania (obchodzimy w tym roku 160 rocznicę wybuchu), były publiczne egzekucje, zsyłka i katorga, przymusowa emigracja, konfiskata majątków, następnie rusyfikacja, i odebranie Polakom nadziei. Pytanie: bić się czy nie bić? – zawisło nad następnymi pokoleniami z dramatyczną kulminacją w dniach powstania warszawskiego. Nieudana insurekcja 1863 r. zrodziła wielką legendę, jeden z najsilniejszych narodowych mitów, żywy do dziś kult przegranych bohaterów, moralnego zwycięstwa zwyciężonych.
Pomocnik Historyczny POLITYKI „1863. Powstanie styczniowe” ukaże się w dobrych punktach sprzedaży prasy. Wydanie specjalne liczyć będzie 140 stron, cena: 29,99 zł. Można je będzie kupić także na sklep.polityka.pl.