Ludwik Stomma zmarł w Paryżu rok temu – 7 marca, tuż przed nadejściem pandemii. Kwarantanna pozostała dla Niego zapewne terminem tylko medycznym, a nie jak dla większości z nas – politycznym. Zapewne nieuzasadnione ograniczenia skłoniłyby Go do wyrażania sprzeciwu. Pisałby pewnie w swoich felietonach o polskich sprawach, bo te wciągały Go nieustannie, mimo wieloletniej emigracji.
Ludwik czuł się obywatelem świata. Jego obywatelskość była nadrzędną wartością, dalece ważniejszą od wszelkich nacjonalizmów, politycznych przekonań i wierzeń. Głosem naukowca, obserwatora o nieprzeciętnej erudycji, z felietonowym zacięciem opisywał w prosty sposób sytuacje i wydarzenia, które tylko na pozór niewiele znaczyły w polskiej rzeczywistości. Przez miniony rok wiele spraw zasłużyłoby na Jego uwagę; wiele postaw skomentowałby celnie, bo przecież wiedziałby natychmiast, że pandemia stała się dla rzeszy polityków pretekstem do ukrycia ich niekompetencji, działań niemoralnych, skierowanych w oczywisty sposób przeciw obywatelom, a nie służących ich dobru.
Ludwik Stomma pisał często o sprawach nieoczywistych, naświetlał problem, opierając się na czyimś językowym potknięciu, fragmencie informacji podanym jakby mimochodem. Uważał, że wobec głupoty należy mieć postawę wrogą, wobec cwaniactwa – nieprzychylną; że należy być niezależnym, kiedy poddają nas naciskom, obiektywnym w obliczu niepodważalnych faktów i oczywiście kochać ludzi. Pytany, czy nie odnosi wrażenia, że Jego publicystyczne zaangażowanie (cotygodniowe felietony) odbywa się ze stratą dla nauki, odpowiadał: „Odbywa się nie ze stratą, a z wykorzystaniem wiedzy”. A później podśpiewywał: „Czasami człowiek musi, inaczej się udusi uuu…”.
Otóż właśnie. Przymus zaangażowania w sprawy ludzi i świata, realizowany poprzez felietonistykę i szerzej – publicystykę, napędzał Ludwika Stommę do działania.