71. Czy pamięć ludzka może działać tak jak dysk komputera?

Badając pamięć człowieka, naukowcy bardzo wcześnie wyróżnili jej dwa podstawowe rodzaje – pamięć roboczą i pamięć długotrwałą. Wraz z pojawieniem się komputerów w codziennym życiu zaczęto dostrzegać podobieństwa pomiędzy ich funkcjami a funkcjami ludzkiego systemu poznawczego, m.in. pamięcią. Z porównań powstała metafora ludzkiego umysłu pracującego na podobnych zasadach jak komputer. Nie jest pierwszą wykorzystaną przez badaczy umysłu: John Locke porównywał umysł do białej kartki papieru, Sigmund Freud do systemu hydraulicznego, a Daniel Dennett do teatru. Każda wiąże się z poważnymi ograniczeniami, o których dowiadujemy się wraz z rozwojem badań nad umysłem.

Według najnowszej metafory człowiek korzysta z pamięci długotrwałej, aby przechowywać informacje przez dłuższy czas w analogiczny sposób jak komputer. W jego przypadku te informacje to wspomnienia czy nabyta wiedza. W przypadku maszyny to dokumenty, aplikacje, zdjęcia. O ile jednak informacje przechowywane na twardym dysku pozostają niezmienne (chyba że intencjonalnie je zmodyfikujemy, na przykład poprzez retusz zdjęć z wakacji), to wspomnienia w ludzkiej pamięci długotrwałej są przechowywane w sposób aktywny. To znaczy, że mogą łączyć się z innymi wspomnieniami lub bywają zniekształcane przez nowe informacje. Przypadki tak zmodyfikowanych wspomnień są często przedmiotem uwagi badaczy zajmujących się wiarygodnością świadków przestępstw. Interesujący jest dla nich m.in. problem wpływu na te osoby pytań zadawanych w trakcie przesłuchania czy informacji usłyszanych w masowych środkach przekazu.

A zatem pamięć długotrwała nie pracuje analogicznie do dysku komputera. Może zatem pamięć robocza?

Ten typ pamięci jest niezbędny dla wykonywania codziennych czynności, jak czytanie tego tekstu, liczenie czy po prostu prowadzenie rozmowy.