Niezbędnik

Teoria, system, człowiek

Teoria Wielkiej Unifikacji

Mirosław Gryń / Polityka
Człowiek jest wytworem ewolucji materii, musi więc podlegać tym samym prawom natury, co materia. Czy jednak znajomość tych praw wystarczy, by wyjaśniać i przewidywać indywidualne i zbiorowe zachowania ludzi?
Mirosław Gryń/Polityka

Albert-László Barabási wywodzi się z Seklerów, węgierskojęzycznej grupy etnicznej zamieszkującej wschodni Siedmiogród. Na co dzień pracuje w Northeastern University w USA, gdzie jako fizyk zajmuje się badaniem różnego typu sieci, od internetu po sieci łączące z sobą metabolity w żywych komórkach. Początków tych badań można doszukiwać się daleko w przeszłości, w 1736 r., gdy genialny matematyk Leonhard Euler ogłosił artykuł poświęcony problemowi siedmiu mostów w Królewcu: czy można zaplanować trasę przejścia po mieście tak, by przekroczyć wszystkie mosty, ale każdy tylko raz? Rozwiązując to zadanie, Euler ufundował tzw. teorię grafów. Ta właśnie teoria – zajmująca się w wielkim uproszczeniu sposobem łączenia węzłów w sieci – stała się kluczowym narzędziem dla badaczy układów o strukturach sieciowych. Wykorzystują ją chemicy, inżynierowie telekomunikacyjni, socjolodzy i psycholodzy społeczni badający relacje między ludźmi.

Albert-László Barabási zajął się badaniem sieci w szczególnym momencie, kiedy dość nieoczekiwanie pojawiła się nowa przestrzeń badawcza – internet. Gigantyczna, szybko rosnąca sieć o charakterze zarówno technicznym (wszak podstawą internetu są połączone z sobą komputery i serwery), jak i społecznym (za ekranami komputerów znajdują się przecież ludzie). Najważniejsze jest połączenie tych dwóch wymiarów – ludzie realizując swoje cele za pomocą internetu, zostawiają w sieci ślady. To źródło danych badawczych, o jakich socjologowie jeszcze w latach 80. XX w. mogli tylko marzyć. Na dodatek zbiory tych danych mają charakter dynamiczny, umożliwiają obserwowanie nie tylko pojedynczych obrazków sieci, ale także jej przemianę.

Niezbędnik Inteligenta „Wielkie teorie i odkrycia naukowe” (100099) z dnia 07.09.2015; Epoka przełomów; s. 88
Oryginalny tytuł tekstu: "Teoria, system, człowiek"
Reklama