Niezbędnik

Jaką objętość zajęłoby całe wydobyte przez ludzi złoto?

Gdyby z całego złota, wydobytego w historii ludzkości, zrobić sześcian, miałby on krawędź o długości nieco ponad 20 metrów. Gdyby z całego złota, wydobytego w historii ludzkości, zrobić sześcian, miałby on krawędź o długości nieco ponad 20 metrów. Getty Images

Złoto – nieulegający utlenianiu, błyszczący i doskonale nadający się do obróbki metal szlachetny – od tysięcy lat jest obiektem pożądania, symbolem bogactwa, władzy i prestiżu. Ocenia się, że w skorupie ziemskiej jest 30 mld ton złota, ale jego średnia zawartość to mniej więcej jedna milionowa procenta. Są jednak miejsca na Ziemi, gdzie koncentracja tego pierwiastka jest na tyle duża, że opłaca się go pozyskiwać. Dziś wydobywa się 2500 t złota rocznie, gdyby uformować zeń sześcian, miałby krawędź o długości zaledwie 5 m.

A ile miejsca zajęłoby całe wydobyte dotychczas w historii złoto? Można to oszacować, pamiętając, że do XIX w. ilości tego kruszcu pozyskiwane przez ludzi były znacznie mniejsze.

Pierwszą metodą wydobywczą było wypłukiwanie złota z piasku złotonośnych rzek. Najstarsze wyroby rzemieślnicze z tego kruszcu datowane są na ponad 6 tys. lat, są to przedmioty znalezione na cmentarzysku w Warnie (Bułgaria). W epoce brązu, w IV tys. p.n.e. pojawiły się w Europie Środkowej złote kapelusze i różne aplikacje, ale już od III tys. p.n.e. z bogactwa w złoto zasłynęli Egipcjanie. Faraonowie eksploatowali własne złoża, ale przede wszystkim w Nubii (eg. nub znaczy złoto), dlatego tak bardzo zależało im na kontroli tych ziem. Na Papirusie Turyńskim z czasów panowania Ramzesa IV (1153–1147 r. p.n.e.) zachował się nawet fragment mapy geologicznej z kopalniami złota znajdującymi się gdzieś na pustyni między Nilem i Morzem Czerwonym. Do jego wydobycia stosowano wówczas prymitywną technikę ogniową – najpierw podkładano ogień, a potem, jak pisał Diodor Sycylijski w I w. p.n.e., polewano skałę octem, co kruszyło ją i uwalniało znajdujące się w niej samorodki. Oblicza się, że w starożytnym Egipcie wydobywano około tony tego kruszcu rocznie.

Złoto to nie tylko Egipt.

Niezbędnik Inteligenta „88 Pytań do Nauki” (100054) z dnia 25.06.2012; Nauki o Ziemi; s. 27
Reklama