Pierwszy drewniany meczet w granicach Rzeczpospolitej powstał we Lwowie. Tamtejsza kolonia muzułmańska osiedliła się w pobliżu Zamku Dolnego. Anonimowy Tatar litewski, autor relacji z 1558 r. sporządzonej dla dworu sułtańskiego pt. „Risale-i Tatar-i Leh” (Traktat o Tatarach polskich), wymienia istniejące meczety tatarskie, głównie wokół Trok i Wilna, na terenach osadnictwa tatarskiego z przełomu XIV i XV w., zapoczątkowanego przez wielkiego księcia Witolda, oraz w obrębie dzisiejszej Ukrainy: w Czehryniu i Ostrogu.
Przeprowadzone pod koniec lat 90. XX w. prace badawcze zakończyły się skatalogowaniem architektury sakralnej muzułmanów. Spis, odnoszący się do ziem Rzeczpospolitej, autorstwa Andrzeja Drozda, Marka M. Dziekana i Tadeusza Majdy, obejmuje 70 meczetów, domów modlitwy oraz siedzib parafii, odnotowanych w literaturze i źródłach drukowanych do 1939 r.
Warszawa, aż do XIX w., stanowiła peryferia na mapie osiedleńczej ludności muzułmańskiej. Wśród czasowo przebywających w stolicy byli gońcy, posłowie i tłumacze, wykorzystywani do kontaktów ze Złotą Ordą, Krymem i Portą Otomańską przez królów polskich. Muzułmanie służący w prywatnych chorągwiach odwiedzali Warszawę podczas sejmów i elekcji królewskich. W warszawskich pałacach magnackich wraz z oświeceniową modą na orientalizm pojawili się tatarscy i tureccy jeńcy, których wykorzystywano do różnych posług. Nie zrodziła się wówczas w stolicy potrzeba budowy islamskiego miejsca kultu.