Archiwum Polityki

Kiepska restauracja

W latach 1814–1830 (z przerwą na 100 dni władzy Napoleona) Francją rządzili ponownie Burbonowie, obaleni przez rewolucję 1789 r. Ale Ludwik XVIII i Karol X, a przede wszystkim popierający ich

Król Francji nie umiera nigdy. Z chwilą, gdy wydaje ostatnie tchnienie, odwieczne reguły sukcesji czynią królem jego następcę – najstarszego syna. Jeśli nie ma syna – najstarszego z młodszych braci, gdy braci brak – najstarszego stryja. Dlatego w momencie, gdy ostrze gilotyny spadło na kark Ludwika XVI (1793 r.), według monarchistów rozpoczęło się panowanie jego syna – Ludwika XVII, a gdy chłopiec zmarł w 1795 r. – prawowitym królem Francji został jego stryj Ludwik Stanisław jako Ludwik XVIII.

Przez następne 19 lat Francuzi zupełnie się tym nie przejmowali. Zapomnieli zarówno o Ludwiku, jak i o najmłodszym z braci Karolu, którzy szukali schronienia, a to u niemieckich krewnych matki, a to u siostry Klotyldy w Turynie, w Warszawie i w Mitawie, w Belgii i Republice Weneckiej, w końcu w Anglii (Ludwik) i Szkocji (Karol), gdzie pozwolono im zamieszkać jako osobom prywatnym. Ale wkraczając do Paryża w marcu 1814 r. zwycięski car Aleksander I wciąż nie wiedział, czym lub kim zastąpić pokonanego Napoleona. Zatrzymał się w pałacu jego byłego szefa dyplomacji Talleyranda, który od kilku lat dyskretnie i piekielnie inteligentnie doradzał także Rosji. I pozwolił mu przekonać się do restauracji Burbonów.

Powrót

Wrócili więc. Najpierw Karol: wciąż przystojny i pełen energii, w młodości pierwszy hulaka dworu, teraz gorliwy katolik i zażarty tradycjonalista. Potem Ludwik: od zawsze flegmatyczny i przezorny, teraz otyły podagryk. Zasiadając na tronie dzięki carowi i biskupowi apostacie – Talleyrandowi, Ludwik XVIII oznajmił, że panuje już od 19 lat z łaski Bożej – co szczerze rozbawiło Francuzów. Nastroje w pobitej Francji w ogóle były początkowo niezłe, ponieważ powracający monarcha oficjalnie nadał Francji Kartę Konstytucyjną, gwarantującą Francuzom równość wobec prawa i nienaruszalność majątków nabytych w czasie rewolucji oraz przewidującą dwuizbowy parlament i wybory cenzusowe.

Pomocnik Historyczny Pomocnik historyczny. Nr 2/2009 (90148) z dnia 30.05.2009; Pomocnik Historyczny; s. 30
Reklama