Archiwum Polityki

Zagłada

Nazistowski projekt tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej pochłonął życie 5,8 mln Żydów, dwie trzecie diaspory europejskiej, jedną trzecią światowej.
Polityka

Greckiego wyrazu holocaust (znaczącego dosłownie ofiara całopalna składana bogom) na określenie zbrodni nazistowskich popełnionych na Żydach po raz pierwszy użył prawdopodobnie Amerykanin Morris Cohen w 1944 r., a więc jeszcze podczas wojny sprzymierzonych z Hitlerem. Cohen mówił o żydowskich i nieżydowskich ofiarach Holocaustu, jednak terminu tego używa się dziś powszechnie tylko w odniesieniu do Żydów pomordowanych przez nazistów i ich kolaborantów.

Budził on pewne kontrowersje, gdyż można go interpretować tak, że Żydzi byli biernymi ofiarami prowadzonymi na śmierć, co pomniejsza tragizm wydarzenia i mija się z prawdą historyczną, albowiem Żydzi niejednokrotnie i desperacko powstawali z bronią w ręku przeciwko oprawcom w gettach (najbardziej znane jest powstanie w getcie warszawskim pod dowództwem Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana w kwietniu 1943 r.) i obozach śmierci, walczyli także w oddziałach partyzanckich. Na dodatek wyrażenie „ofiara całopalna” może sugerować, iż ludobójstwo popełnione na Żydach miało jakiś podtekst teologiczny, odnoszący się do woli Bożej, co zakrawa na bluźnierstwo. Mimo wątpliwości to właśnie pod tą nazwą świat zna tragedię Żydów.

Wymiennie z Holocaustem używa się hebrajskiego wyrazu Szoah (HaShoah). Do masowego obiegu na Zachodzie wszedł on dzięki filmowi „Shoah” (1985 r.) francuskiego reżysera Claude’a Lanzmanna. Polskim odpowiednikiem obu terminów jest Zagłada.

Przygotowanie

Naziści zamierzali eksterminować także Cyganów (ludy Roma i Sinti) i Słowian. W Niemczech przystąpili zaraz po zdobyciu władzy do systematycznej likwidacji świadków Jehowy, komunistów, masonów, homoseksualistów. Eksterminację chorych psychicznie i upośledzonych przerwali w obliczu protestów Kościołów chrześcijańskich.

Pomocnik Historyczny Historia Żydów. Trzy tysiące lat samotności. (90144) z dnia 07.05.2008; Historia Żydów; s. 72
Reklama