Archiwum Polityki

Panonia – serce Węgier

Panonia to nie tylko nazwa popularnego kiedyś węgierskiego motocykla. Panonia to historyczny region w samym środku Europy, ongiś prowincja Imperium Rzymskiego, a dziś kraina geograficzna, której granicę wyznacza bieg Dunaju przełamującego się przez krystaliczne Góry Pilis i Borzony, aby szeroko rozlać się na Węgierskiej Nizinie. Właśnie tu, na krótkim niespełna 60-kilometrowym odcinku zwanym Zakolem Dunaju, znajdują się aż trzy stolice Panonii: starożytne Aquincum, średniowieczny Esztergom, czyli Ostrzyhom, oraz współczesny Budapeszt. Zapraszam do podróży w czasie.

Kolejką podmiejską z placu Batthyanyi w Budzie jedzie się niespełna 10 km, aby zarazem cofnąć o dwa tysiące lat. Wtedy bowiem Rzymianie odkryli uroki tego kraju. Łagodne zbocza pod uprawę winorośli, słoneczny klimat i ciepłe, kojące po znojach podbojów źródła. Wkroczyli od południa z Dalmacji i zakładali obozy warowne, które z czasem przemieniły się w miasta. Istnieją one do dziś. Znajdujące się w południowo-zachodniej części Węgier Pecs, Szombathely i Györ to nic innego jak rzymskie Sophianae, Savaria i Arrabona! Stolicą prowincji zostało jednak wysunięte najbardziej na północ, oparte o prawy brzeg Dunaju Aquincum. W III w. miało już 35 tys. mieszkańców. Ruiny Aquincum wraz ze znajdującym się tam muzeum dają pojęcie o pięknie i doskonałości tego zaopatrzonego w wodociągi miasta. Mnóstwo też jest rzymskich wykopalisk w budapeszteńskiej Obudzie. W przejściach podziemnych mostu Arpada znajduje się muzeum doskonale zachowanej wojskowej łaźni, a opodal ogromny amfiteatr, który dziś pełni rolę wybiegu dla psów! Tam gdzie kiedyś walczyli gladiatorzy, hasają więc radośnie rude węgierskie wyżły. Jest jeszcze starannie ukryty w uliczkach Obudy zerowej klasy zabytek, który miłośnicy antycznej kultury powinni na pewno odszukać. Willa Herkulesa (ul. Meggyfa 15) nazwana tak ze względu na mozaikę przedstawiającą mit o Herkulesie i Dejanirze, złożona z 60 tys. kostek przywiezionych aż z Aleksandrii. Opuszczoną w IV w. przez rzymskie legiony Panonię kolejno niszczyli Hunowie, Ostrogoci, Awarowie, aż na początku X stulecia zawładnęli nią Węgrzy. Ale i oni dopiero po tysiącu lat odkryli i zabezpieczyli wspaniałości Aquincum. I już z myślą o turystach powstał tuż obok duży camping oraz Rzymskie Kąpielisko (Romai Furdo) z termalnymi basenami.

Stolica króla Stefana

Do Esztergomu najlepiej wybrać się wodolotem lub statkiem.

Polityka 32.2000 (2257) z dnia 05.08.2000; Półprzewodnik Polityki; s. 38
Reklama