Archiwum Polityki

Zderzenie z Mount Everestem

Z dokonanych ostatnio odkryć wynika, że największy kataklizm w historii życia na Ziemi spowodowała przed ćwierćmiliardem lat kometa lub planetoida. Była to katastrofa podobna do tej, w wyniku której 65 mln lat temu wyginęły dinozaury.

250 mln lat temu na naszej planecie musiało rozpętać się trudne do wyobrażenia piekło. Zginęło wówczas aż 90 proc. wszystkich morskich organizmów oraz dwie trzecie żyjących wówczas na lądach gadów i płazów. Zagładzie uległo także 30 proc. owadów, co jest jedynym znanym przypadkiem wielkiego wymierania w dziejach tej grupy zwierząt. Po tak ogromnej katastrofie życie na Ziemi „dochodziło do siebie” aż przez 5 mln lat. Kataklizm odmienił również radykalnie jego strukturę. Na przykład morza z czasów przed katastrofą pełne były mało ruchliwych organizmów, spoczywających głównie na dnie i zajętych filtrowaniem wody lub spokojnym czekaniem na ofiarę. Po wielkim wymieraniu ocean zaczął przypominać dzisiejsze morza – zaroił się od ruchliwych drapieżników. To kolejny dowód, jak ważną cezurę w historii życia na Ziemi stanowi katastrofa, do której doszło na przełomie permu i triasu.

Powolne umieranie

Początkowo sądzono, że zagłada ogromnej liczby organizmów była niezwykle rozciągnięta w czasie – trwała nawet kilka milionów lat. Według naukowców miała ona przebiegać w kilku fazach. Najpierw znacznie obniżył się poziom mórz, co doprowadziło do zagłady organizmów licznie zamieszkujących wody przybrzeżne. Później nastąpiły potężne erupcje wulkanów, które zdestabilizowały klimat planety. Wywołały one oziębienie (wyrzucone w atmosferę popioły nie dopuszczały promieniowania słonecznego), a później ocieplenie klimatu (uwolnione w wyniku erupcji CO2 doprowadziło do powstania efektu cieplarnianego). Wybuchy wulkanów spowodowały także katastrofalne pożary, pojawienie się niszczycielskich kwaśnych deszczów, wzrost stężenia trujących substancji w atmosferze oraz okresowe zniszczenie warstwy ozonowej.

Polityka 47.2001 (2325) z dnia 24.11.2001; Nauka; s. 78
Reklama