Archiwum Polityki

Michał I Kochliwy

Młody rumuński król zakochał się i marzył o ślubie. Komuniści podeszli go szantażem i zmusili do abdykacji. Ale Rumuni nie zapomnieli o swoim monarsze.

Rumunia była monarchią konstytucyjną od 10 maja 1881 r. do 30 grudnia 1947 r. Ostatni król – Michał I z dynastii Hohenzollern-Sigmaringen – dwukrotnie zasiadał na tronie: w latach 1927–1930 (regencja) oraz w latach 1940–1947. Młody monarcha, który miał w chwili abdykacji zaledwie 26 lat, utrzymał się przy władzy po wojnie jeszcze przez dwa lata. W sierpniu 1944 r. stanął bowiem na czele przewrotu politycznego, którego celem było zerwanie sojuszu z Niemcami hitlerowskimi i przejście Rumunii na stronę aliantów. Nastąpiło to jednak przy stopniowym przejmowaniu władzy przez komunistów, przy wsparciu Związku Radzieckiego, co zakończyło się przymusową abdykacją Michała I.

Po obaleniu 23 sierpnia 1944 r. dyktatorskich rządów marszałka Iona Antonescu utworzony został rząd z premierem gen. Constantinem Sănătescu na czele. Co prawda w skład gabinetu wszedł przedstawiciel komunistów Lucreţiu Pătrăşcanu, ale dochodziło do coraz silniejszych spięć między rządem a siłami lewicy, co doprowadziło do kryzysu rządowego. Premier zmuszony został zreorganizować gabinet i wprowadził do niego Petru Grozę, przywódcę lewicowego stronnictwa ludowego jako wicepremiera, oraz Gheorghe Gheorghiu-Deja, sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Rumunii jako ministra transportu. Konflikt z lewicą w dalszym ciągu jednak narastał. 24 lutego 1945 r., podczas wielkich demonstracji w Bukareszcie i innych miastach Rumunii, doszło do strzelaniny. Byli zabici i ranni. Pod naciskiem władz radzieckich król Michał 6 marca powołał nowy rząd z Petru Grozą na czele.

Gabinet Grozy

Nowy rząd przystąpił natychmiast do radykalnych czystek w aparacie państwowym i podjął działania zmierzające do przeprowadzania reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu. Doprowadziło to do zaostrzenia konfliktu z opozycją, którą stanowiły dwie partie historyczne (Partia Narodowo-Chłopska i Partia Narodowo-Liberalna) oraz dwór królewski.

Polityka 50.2007 (2633) z dnia 15.12.2007; Historia; s. 72
Reklama