Władcą scenicznego sezonu 2004/2005 został Makbet, szkocki król-zbrodniarz z tragedii Williama Szekspira. Reżyserzy wszystkich pokoleń zajadle rzucili się na tę sztukę – bynajmniej nie cieszącą się popularnością podczas dwustuletniej już obecności na naszych scenach. Najwyraźniej odkryli w niej coś, co zdało im się ważne w rozmyślaniu o naturze współczesnego świata, a w szczególności tkwiącego w nim zła. Pora zapytać, czym było owo coś, które odkryli. W kolejce czeka zaś następne pytanie: Czegóż to dzisiejsi interpretatorzy Szekspira w „Makbecie”... nie mieli ochoty przeczytać.
Suma odpowiedzi układa się w obraz zainteresowań polskiej sceny na tyle niepokojący, że warto mu się przyjrzeć bliżej. A najwygodniej zestawić go z dawniejszymi interpretacjami. Doskonałą okazję ku temu dała TVP Kultura, emitując niedawno telewizyjną inscenizację „Makbeta” zrealizowaną przez Andrzeja Wajdę w 1969 r. (Kulturę mało kto odbiera, ale może część czytelników pamięta ten spektakl, wielokrotnie powtarzany). Skądinąd można by go potraktować jako zabawny przyczynek do żywego (jak się okazuje już tyle lat) sporu, czy teatr telewizji powinien być teatrem w studio, czy ma prawo zmieniać się w zastępcze niebogate kino. Wajda zrealizował swoje, czarno-białe jeszcze, widowisko w śnieżnych plenerach leśno-rzecznego Mazowsza, występującego w roli Szkocji, z udziałem stada koni i szeregu tuzów polskiego aktorstwa. Zdyskontował popularność „Pana Wołodyjowskiego”, biorąc stamtąd obsadę głównych ról (Makbet – Tadeusz Łomnicki, Lady Makbet – Magdalena Zawadzka, Banko – Daniel Olbrychski, Duncan – Andrzej Łapicki) i pozwalając ulubieńcom publiczności błysnąć w rolach bardziej wytrawnych niż sienkiewiczowska poczciwość. Rezultat nie był, powiedzmy, powalający; „dramatyczne” przewracanie oczami nawet takich mistrzów jak Łomnicki mogłoby być dziś pokazową lekcją, jak zmieniają się kanony sztuki aktorskiej.