Partia wojny

Strajki, które wybuchły w całym kraju w lecie 1980 r., zakończyły się podpisaniem porozumień sierpniowych, w konsekwencji powstaniem Solidarności. Już wtedy tajemnicą poliszynela było, że nie jest to jedyny możliwy scenariusz wydarzeń. Powstały w ramach MSW sztab – dziś nazwalibyśmy go kryzysowym – proponował jeszcze na pięć dni przed zawarciem porozumień pacyfikację strajków na Wybrzeżu. Poniżej publikujemy te propozycje. Fakt, że nie zawierają one żadnych szczegółów przewidywanej operacji (np. liczby jednostek, które miałyby w niej wziąć udział, czasu uderzenia), wskazuje, że miały one charakter jedynie sondażowy. Jak wiemy, zostały odrzucone przez kierownictwo PZPR. Ciekawe byłoby jednak wiedzieć, o ile mniej liczna była partia wojny od partii porozumienia w ówczesnym establishmencie. Innymi słowy, jakie było prawdopodobieństwo rozwiązania siłowego. I jak wyglądałaby Polska i świat, gdyby do niego wówczas doszło. Poniższy dokument został odtajniony przez UOP we wrześniu 1999 r.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Załącznik nr 50
Warszawa, dnia 26 sierpnia 1980 r.

TAJNE

PROPOZYCJE

Sztabu MSW operacji „Lato-80” wg sytuacji na dzień 26.VIII.br. godz. 10,00

Dalsze utrzymywanie się strajku powszechnego w województwach gdańskim i szczecińskim, działalność Międzyzakładowych Komitetów Strajkowych – szczególnie MKS w Stoczni im. Lenina, unieruchomienie portów i wynikające z tego konsekwencje w dostawach materiałów i dostaw kooperacyjnych stwarzają zagrożenie strajków o zasięgu ogólnokrajowym oraz unieruchomienia zakładów pracy w różnych regionach kraju.

Informacje z dnia dzisiejszego wykazują, że strajki objęły nowe ośrodki: Kraków, Wrocław, Łódź, umocniły się w Krośnie i rozpoczął się strajk w Świdniku. W kilkudziesięciu punktach istnieją sytuacje konfliktowe grożące wybuchem strajku.

Z posiadanego rozpoznania wynika, że staje się coraz bardziej aktywny i agresywny tzw. MKS w Gdańsku, opanowany przez elementy kontrrewolucyjne i działania tego ośrodka zmierzają do wywołania w Polsce strajku powszechnego, stąd taktyka przedłużania rozmów z Komisjami Rządowymi poprzez stawianie m.in. tzw. warunków wstępnych.

Wszystkie te poczynania są kontynuacją podjętych przed kilku laty, wielokrotnie sygnalizowanych, działań zorganizowanych grup antysocjalistycznych, powiązanych ściśle z ośrodkami zachodnimi.

W tej sytuacji Sztab MSW proponuje podjęcie następujących działań porządkowo-represyjnych:

1.

uruchomienie portu północnego w Gdańsku i portu w Świnoujściu przez jednostki Marynarki Wojennej, co powinno dać efekt psychologiczny i ekonomiczny;

2.

blokady stoczni w Gdańsku przez jednostki ZOMO z jednoczesnym ultymatywnym wezwaniem do ich opuszczenia przez znajdujące się tam resztki załóg;

3.