Archiwum Polityki

Obywatelu, werbują!

Przypadek Mohammeda al-Khafagiego z Gdańska, który publicznie ogłosił, że był werbowany przez UOP, skłania do pytań o zasady działania polskich służb specjalnych. A przede wszystkim: jak obywatele mogą się chronić przed nieuprawnionymi działaniami tajnych organów? Z kolei serii aresztowań dokonanych przez UOP wśród kierownictwa WSK Mielec towarzyszył wątek współzawodnictwa i granic kompetencji między cywilnymi i wojskowymi służbami specjalnymi.

Mamy sześć rodzajów służb specjalnych: Inspekcję Celną, Urząd Ochrony Państwa, Wojskowe Służby Informacyjne, Straż Graniczną, Żandarmerię Wojskową, policję. Mogą one zgodnie z prawem prowadzić działalność operacyjno-rozpoznawczą i korzystać z pomocy osób nie będących jej pracownikami. Co oznacza prawo do werbowania tajnych współpracowników opłacanych z funduszu operacyjnego i korzystania z informacji od osób kierujących się jedynie poczuciem obywatelskiego obowiązku. Na horyzoncie jawi się już siódma taka formacja - policja skarbowa...

Co o nich wiadomo z jawnych aktów prawnych i z publicznych banków danych? Po 1990 r. w Dzienniku Ustaw i w Monitorze Polskim znaleźć można dziesiątki przepisów dotyczących tajnych i półtajnych służb. W DzU nr 8 z br. znajduje się nawet rozporządzenie premiera Jerzego Buzka, z którego dowiadujemy sie, że w UOP nie mogą służyć osoby bez prącia jak i z wyraźnym oczopląsem przy patrzeniu wprost... Natomiast na internetowych rządowych stronach "Służby Specjalne" firmowanych przez Kancelarię Premiera od pół roku nie ma żadnych nowych informacji. Prezentuje się natomiast ustawę o UOP w wersji z 1990 r., zapominając, że była ona kilkakrotnie, a zwłaszcza w 1995 r., dość gruntownie nowelizowana...

Duże pieniądze

Z tegorocznej ustawy budżetowej (po raz pierwszy w historii II i III RP) każdy podatnik może się dowiedzieć, że budżet WSI wynosi ogółem 94 985 000 zł. Choć już od 1990 r. oficjalnie wiadomo o istnieniu wojskowego wywiadu i kontrwywiadu, mimo obietnic kolejnych ministrów obrony do dziś nie ma ustawy o WSI, podobnie jak i o Żandarmerii Wojskowej. Ich projekty dalej są uzgadniane między resortami.

Sejm w 1995 r. nałożył na szefa MSW obowiązek opublikowania jednolitego tekstu ustawy o UOP i takiego tekstu także dotąd nie ma.

Polityka 27.1998 (2148) z dnia 04.07.1998; kraj; s. 11
Reklama