Archiwum Polityki

Powodzenia, Gruzjo!

Obyło się bez rozlewu krwi, ale na jak długo starczy aksamitu?

Gruzja to kraj błogosławiony i przeklęty zarazem. Błogosławiony przez starą kulturę, różnorodność narodów i religii, atrakcyjne położenie w górach nad Morzem Czarnym, na pograniczu kontynentów i cywilizacji, obdarzony bogactwem ziemi, morza i klimatu. Przeklęty – z tych samych powodów: ponieważ nie ustają w nim waśnie narodowe i plemienne. 60 proc. spośród 5,5 mln mieszkańców stanowią Gruzini, pozostali to Rosjanie, Azerowie, Adżarowie, Czeczeńcy, Osetyńcy, Ukraińcy i Turcy. Kraj rozszarpywany przez tendencje odśrodkowe: Abchazja już się praktycznie od niej oderwała, Adżaria i Osetia Południowa stanowią niby-państwa, które nie uznają władzy centralnej. Większość mieszkańców należy do Kościoła prawosławnego, ale islam jest w zasięgu ręki. To tu krzyżują się szlaki handlowe pomiędzy Morzem Czarnym a Morzem Kaspijskim, tędy wiodą szlaki partyzantki czeczeńskiej i przemytu. Gruzja stanowi łakomy kąsek dla sąsiadów – Rosji, Iranu i Turcji – a w dobie globalizacji także i dla mocarstw bardziej odległych.

Upadek ZSRR i uzyskanie niepodległości zakończyły się w Gruzji krwawą wojną domową lat 1991–1992. Kiedy Eduard Szewardnadze przyjechał w 1992 r. do Tbilisi, wydawał się wówczas zbawcą. Zachód odetchnął, że na czele Gruzji stanął polityk doświadczony i obliczalny. Tkwił w tym pewien paradoks, że były I sekretarz KP Gruzji powracał, by stanąć na czele gruzińskiej demokracji. Pod skrzydłami Szewardnadzego wyrośli główni aktorzy niedawnych wydarzeń: Micheil Saakaszwili, przywódca opozycji, Nino Burdżanadze, która teraz została tymczasowym prezydentem, minister spraw zagranicznych Rosji Igor Iwanow, niegdyś zastępca Szewardnadzego, a w ostatnich dniach mediator między nim a opozycją.

W ciągu 10 lat nie udało się jednak spełnić oczekiwań: nędza, emigracja około miliona mieszkańców, korupcja, klientelizm, separatyzm, walka wszystkich przeciwko wszystkim.

Polityka 48.2003 (2429) z dnia 29.11.2003; Komentarze; s. 17
Reklama