Tak naprawdę mało kto wie o istnieniu nubiologii i zasługach Polaków w tej dziedzinie. A przecież w tym roku polska archeologia obchodzi czterdziestą rocznicę badań w Nubii. Galeria Faras to jedyne poza Chartumem miejsce, gdzie można podziwiać arcydzieła malarstwa tego kraju. Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW zorganizowało obecnie wystawę zatytułowaną "Z piasków Nubii".
Budowana na Nilu od 1960 r. Wielka Tama spiętrzała wody rzeki, które powoli, nieubłaganie zalewały niżej położone tereny, niezwykle bogate we wszelkiego rodzaju zabytki archeologiczne. Do Nubii przyjechało około 60 ekspedycji z różnych krajów w ramach międzynarodowej Akcji Nubijskiej, zorganizowanej przez UNESCO w latach 1959-1968.
Pracującym w niezwykłym stresie i pośpiechu archeologom, konserwatorom i inżynierom przyświecał jeden cel: zachować jak najwięcej bezcennych zabytków, którym grozi całkowita zagłada. Do najbardziej spektakularnych przedsięwzięć należało ocalenie świątyń skalnych Ramzesa II i jego żony Nefertari w Abu Simbel i przeniesienie całego kompleksu świątyń Izydy z zagrożonej zalaniem wyspy File na położoną wyżej wyspę Adżilikaja.
Jednym z zagrożonych stanowisk było Faras w Sudanie, gdzie Polacy rozpoczęli badania w 1961 r. W wyniku tej wielkiej, świetnie zorganizowanej Akcji Nubijskiej powstała nowa dziedzina archeologii - nubiologia. Do kopania w Faras zabrano się z przekonaniem, że wzgórze chowa w sobie ruiny świątyni grobowej egipskiego króla z XVI w. p.n.e. Totmesa III, dlatego odkrycie katedry chrześcijańskiej było zaskoczeniem nawet dla samych archeologów. Badania objęły okoloną murami katedrę oraz sąsiadujące z nią rezydencje i kościoły. Na ścianach katedry oczom zdumionych badaczy ukazały się wspaniałe freski z VII-XI wieku. Te unikatowe malowidła ścienne z jednej strony dorównywały najwybitniejszym dziełom sztuki bizantyjskiej, z drugiej posiadały własny, całkowicie oryginalny styl. Ściany katedry pokrywało wiele przedstawień o tematyce sakralnej. Największą wartość dla badaczy miały jednak portrety królów, królowych, dostojników dworskich i faraskich biskupów, które obok zachowanych tekstów odegrały ważną rolę przy ustalaniu chronologii.