Określenie „mniejszości narodowe” w odniesieniu do obywateli polskich niepolskiej narodowości lub pochodzenia jest dziś wyjątkowo trafne, skoro szacuje się je na 2,3–2,5 proc. ogółu mieszkańców naszego kraju. Wedle spisu ludności z 1931 r., który zdaje się zaniżał dane niepolskich grup narodowościowych, ich udział określano na 31,1 proc. Obecnie zaś grupy narodowe tworzą Niemcy (300–350 tys.), Ukraińcy i Białorusini (200–230 tys.), Łemkowie (50–60 tys.), Romowie (25 tys.), Litwini (20 tys.), Słowacy (20 tys.), Żydzi (15 tys.) i Rosjanie (10–13 tys.). Ochrona tych mniejszości: narodowych, etnicznych, religijnych, regionalnych, jest obowiązkiem ciążącym na większościowych grupach obywateli. W demokratycznych państwach prawa musi ona znaleźć potwierdzenie w odpowiednich uregulowaniach normatywnych oraz w zgodnej z nimi praktyce działania władz publicznych.
Konstytucja RP z 1997 r. gwarantuje taką ochronę. W art. 27 przesądza, iż ustanowienie języka polskiego językiem urzędowym nie może naruszyć praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych przez nasz kraj umów międzynarodowych. W art. 35 deklaruje prawo mniejszości do zachowania tożsamości i rozwoju kultury dzięki, między innymi, możliwości tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i religijnych. Regulacje konstytucyjne uzupełnione są unormowaniami międzynarodowymi z Europejską Konwencją Ramową o Ochronie Mniejszości Narodowych z 1995 r. (ratyfikowaną przez Sejm i Senat 27 kwietnia 2000 r.). Przepisy dotyczące praw mniejszości znajdujemy także w ratyfikowanych przez nasz kraj: Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Międzynarodowym Pakcie Praw Politycznych.