Archiwum Polityki

Trzy życia agenta

Jest kilka wersji, z których daje się ułożyć wiarygodny, jako tako spójny zapis biograficzny pierwszych trzydziestu lat życia Jerzego Nałęcza-Sosnowskiego, polskiego agenta w Berlinie. Potem opowieść przestaje być przejrzysta.

Jerzy Nałęcz-Sosnowski urodził się 3 lub 4 grudnia 1896 r. we Lwowie. Był synem inżyniera, współwłaściciela firmy budowlanej. W sierpniu 1914 r. służył w I Pułku Legionów Polskich. W grudniu tegoż roku został skierowany do szkoły oficerów kawalerii w Holitz. Walczył na froncie rosyjskim, a następnie ukończył kurs dowódców broni maszynowej i kurs lotniczy (w Wiener-Neustadt), uzyskując licencje obserwatora i pilota. W czasie wojny polsko-rosyjskiej służył w 8 Pułku Ułanówim. ks. Józefa Poniatowskiego. Czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Uczestnik międzynarodowych wyścigów konnych w Paryżu i Berlinie.

Piękniś i dandys. Zwerbowany przez kpt. dypl. Mariana Chodackiego (późniejszego komisarza generalnego RP w Gdańsku), stanął w 1925 r. na czele polskiej placówki wywiadowczej w Berlinie. Jego poprzednik, por. Józef Gryf-Czajkowski, został odwołany z powodu braku sukcesów: przesyłane przezeń materiały wywiadowcze oceniono w Warszawie jako „podrabiane przez Niemców”.

W Niemczech

Podając się za arystokratę Sosnowski nawiązał bliskie kontakty z Benitą von Falkenhayn (krewną generała Ericha von Falkenhayna, szefa niemieckiego Sztabu Generalnego od września 1914 do lipca 1916 r.), a dzięki jej pośrednictwu z kapitanem Güntherem Rudloffem, oficerem Abwehry, bywalcem wyścigów konnych. Zadłużony u Sosnowskiego – Rudloff zgodził się na współpracę wywiadowczą i ujawnił nazwiska niemieckich szpiegów działających w Polsce. Łatwość zwerbowania Rudloffa wzbudziła podejrzenia Warszawy. Zostały one wkrótce rozwiane, gdyż Sosnowski nawiązał bliskie stosunki z Irene von Jena, pracownicą oddziału budżetowego ministerstwa Reichswehry i Renate von Natzmer, urzędniczką dowództwa Reichswehry, która miała dostęp do dokumentów dotyczących rozbudowy niemieckiej broni pancernej (w tym także współpracy niemiecko-sowieckiej w tej dziedzinie).

Polityka 42.2002 (2372) z dnia 19.10.2002; Historia; s. 74
Reklama