My, ludzie – a ściślej mówiąc gatunek ludzki – od wielu tysięcy lat jesteśmy w wyjątkowo bezpiecznej i komfortowej sytuacji: nie mamy sobie równych. Większość naszych systemów filozoficznych podtrzymuje nas w przekonaniu, że jesteśmy wyjątkowi i różnimy się zasadniczo od świata zwierzęcego.
Tymczasem postęp genetyki powoli, acz nieuchronnie, zbliża nas do największego odkrycia XXI w.: być może już w tym lub przyszłym roku znana będzie sekwencja wszystkich genów naszego najbliższego krewniaka – szympansa. Już w pierwszych miesiącach 2002 r. opublikowane zostały w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Science” dwa artykuły, które analizują różnice w DNA człowieka i szympansa.
Grupa uczonych japońskich, kierowana przez prof. Yoshiyuki Sakaki, porównała ponad 77 tys. fragmentów zawierających DNA szympansa z opublikowanymi uprzednio danymi dotyczącymi analogicznych sekwencji ludzkiego DNA. Badania takie są dziś znacznie ułatwione dzięki opublikowaniu przed rokiem pełnej sekwencji wszystkich genów człowieka. Z porównania wynikło, że różnica między czło-wiekiem a szympansem wynosi zaledwie ok. 1 proc.!
Najciekawszy jest jednak fakt, że zidentyfikowano już dwa rejony, które w istotny sposób różnią nas od szympansów. Znajdują się one w chromosomie 21. Nie wiadomo jeszcze, ile jest tam genów ani jak one funkcjonują, nie można jednak wykluczyć, że to właśnie one odpowiedzialne są za naszą inteligencję lub zdolność porozumiewania się za pomocą mowy.
Druga ciekawa praca pochodzi z Instytutu Maxa Plancka w Lipsku, gdzie badacze pod kierunkiem prof. Svaante Paabo badali, jakie białka występują w szarych komórkach mózgu człowieka i szympansa.