Odpowiedzi będziemy poszukiwać głównie w nowej edycji Polskiego Generalnego Studium Wyborczego (PGSW), ale nie tylko – wykorzystamy także liczne dane CBOS. Zacznijmy od oglądu zmian postaw Polaków względem różnych aspektów rzeczywistości w ostatnich latach oraz w ostatnich dwóch dekadach polskiej demokracji. Przegląd kilkudziesięciu komunikatów CBOS z ostatnich miesięcy pozwala na następujące ogólne konstatacje.
Po pierwsze, do ostatnich pomiarów tych postaw przed sformowaniem nowego rządu PiS nie widać oznak niezadowolenia z kilkudziesięciu aspektów życia Polaków, od tak bliskich polityce, jak ocena władz lokalnych, przez stosunek do innych narodów i problematykę własnej tożsamości narodowej, po ocenę instytucji publicznych, miejsca pracy, zadowolenie z własnego życia, sytuacji zawodowej i samopoczucia, a także w sprawie – negatywnie przez propagandę rządu nagłaśnianego – naszego stosunku do Niemców.
Po drugie, w przypadkach tych dziedzin, w których nadal przeważają oceny negatywne, dynamika zmian jest w większości przypadków pozytywna (NFZ, służba zdrowia, satysfakcja z funkcjonowania demokracji i niektórych instytucji publicznych).
Po trzecie, w bardzo nielicznych obszarach (np. sądownictwo) utrzymują się negatywne oceny lub następuje ich niewielkie pogorszenie; choć wiarygodność tego zjawiska jest problematyczna, gdyż mamy do czynienia z wysokimi odsetkami deklaracji niewiedzy respondentów.
Ogólna konkluzja jest zatem taka sama jak Diagnozy Społecznej (cyklicznych badań firmowanych przez prof. Janusza Czapińskiego) – Polacy są obecnie bardziej zadowoleni z większości aspektów życia niż w przeszłości, choć im bliżej ocen czysto politycznych (partii, Sejmu, Senatu), tym więcej wątpliwości i ocen negatywnych.