Do przodu, ale wciąż małymi krokami
Przyznaliśmy Złote, Srebrne i Białe Listki CSR POLITYKI za rok 2016
Po raz szósty tygodnik POLITYKA wspólnie z firmą doradczą Deloitte przeprowadzili wśród największych polskich firm ankietę na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) i zrównoważonego rozwoju. Jej analiza – podobnie jak w poprzednich latach – pozwoliła wyłonić trzy grupy firm, którym przyznane zostały Złote, Srebrne lub Białe Listki CSR (Kategorie wyróżnień i kryteria ocen na www.polityka.pl/csr).
W tegorocznym zestawieniu wzięło udział 111 przedsiębiorstw (w minionym roku było ich 104). Najwięcej zgłoszeń pochodziło od firm z sektora finansowego – 17 proc., blisko 12 proc. reprezentowało branżę spożywczą, a 8 proc. energetyczno-ciepłowniczą. Najmniej licznie reprezentowane były sektory: rozrywki, surowcowo-paliwowy, elektro-maszynowy oraz drzewno-papierniczy.
Ankieta, którą wypełniały firmy, została przygotowana na podstawie wytycznych międzynarodowej normy społecznej odpowiedzialności ISO 26000. To rodzaj przewodnika, jak trzeba się poruszać po siedmiu kluczowych obszarach odpowiedzialności organizacji, jakimi są: ład korporacyjny, prawa człowieka, zachowania wobec pracowników, ochrona środowiska, dbałość o klienta, uczciwość biznesowa i zaangażowanie społeczne.
Nowe regulacje
Z analizy ankiet wynika, że ok. 90 proc. firm posiada aktualny, wdrożony i adekwatny dla działalności w Polsce dokument definiujący m.in. kierunki, priorytety, cele i zadania związane ze społecznie odpowiedzialnym zarządzaniem przedsiębiorstwem. Jednak tylko część firm zarządza biznesem w sposób zintegrowany, a niespełna połowa dokonuje całościowego pomiaru wpływu swoich działań na otoczenie. To ciągle zbyt mało, choć od przyszłego roku sytuacja – nie tylko wśród ankietowanych przedsiębiorstw – powinna się poprawić. Wejdą bowiem w życie zmiany w ustawie o rachunkowości, dotyczące konieczności ujawniania przez firmy informacji niefinansowych. Prawie 300 podmiotów w Polsce będzie zobowiązanych do przedstawienia przejrzystych sprawozdań, czy i jak realizują strategiczne działania w obszarze społecznej odpowiedzialności. Istniejące międzynarodowe standardy i dobre praktyki w tym zakresie oraz niezależna weryfikacja danych pozafinansowych mogą pomóc zrealizować oczekiwania interesariuszy.
Ludzie coraz ważniejsi
Co roku wzbogacamy kierowaną do firm ankietę o dodatkowe pytania w tych obszarach zarządzania, które nabierają coraz większego znaczenia. W poprzednich zestawieniach szerzej zajmowaliśmy się: umacnianiem kultury organizacyjnej, budowaniem relacji z klientami, działaniami etycznymi czy innowacjami procesów, usług i produktów. W tym roku rozwinęliśmy temat HR, który odgrywa priorytetową rolę w zrównoważonym rozwoju. Kapitał ludzki w organizacji jest równie istotny dla budowania wartości firmy jak kapitał finansowy. Współczesne przedsiębiorstwa są bardziej niż kiedykolwiek uzależnione od oczekiwań, jakie stawiają im interesariusze, w tym pracownicy. Z analizy deklaracji firm wyraźnie wynika, że dobrze sobie radzą z kwestią całościowego zarządzania obszarem HR. Dla ponad 90 proc. ankietowanych standardem są: jasne zasady polityki rekrutacyjnej oraz zwolnień, systemy benefitów pracowniczych (w tym szkoleń) czy komunikacja wewnętrzna.
Nadal jednak przedsiębiorstwa potrzebują nowych i skutecznych sposobów przyciągnięcia i utrzymania pracowników, którzy chcą mieć poczucie celowości swoich działań i możliwość wywierania wpływu na otoczenie poprzez swoją pracę. Analiza ankiet pokazała, że obszarami, które wymagają udoskonalania, są: działania na rzecz zróżnicowania zespołu w miejscu pracy (około 65 proc. wskazań), budowanie pozytywnych doświadczeń i odczuć pracowników, zarządzanie talentami oraz przemyślane budowanie wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy (po ok. 70 proc. wskazań).
W efekcie analizy ankiet uwzględniających działania przedsiębiorstw w 2016 r. Złotym Listkiem CSR POLITYKI nagrodziliśmy 13 firm (w minionym roku było ich 12), tyle samo otrzymało Srebrny Listek CSR POLITYKI (w ub.r. – 11), a 38 – Biały Listek CSR POLITYKI (o trzy mniej niż ub.r.).
Szansa na rozwój
Niezależnie od ankiety Listki CSR POLITYKI poprosiliśmy firmy o odpowiedź na dodatkowe pytania dotyczące Celów Zrównoważonego Rozwoju (ang. Sustainable Development Goals – SDGs) oraz podzielenie się dobrymi praktykami w tym obszarze. Chodzi o opracowaną przez ONZ Agendę Zrównoważonego Rozwoju 2030, opartą na 17 celach głównych i 169 powiązanych z nimi zadaniach, takich jak: redukcja ubóstwa, walka z głodem czy zapewnienie zdrowia, zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych, ale i ograniczenie nierówności społecznej. To kierunek globalnych działań na rzecz sprostania wyzwaniom społecznym i gospodarczym, w których Polska pod egidą Ministerstwa Rozwoju już bierze aktywny udział.
Już dzisiaj liczne firmy podejmują działania, które zmieniają ich otoczenie i minimalizują negatywny wpływ na środowisko naturalne. W nadesłanych ankietach zadeklarowały, że priorytetowe są dla nich następujące cele (więcej niż 50 wskazań dla każdego celu): 1) Dobre zdrowie i jakość życia; 2) Jakościowa edukacja; 3) Zrównoważone miasta i społeczności; 4) Akcja klimatyczna; 5) Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja; 6) Godna praca i wzrost ekonomiczny.
Z drugiej strony biznes wskazuje na potrzebę większej promocji i edukacji rynku w tym zakresie, uruchomienia instrumentów finansowania i wsparcia oraz stworzenia realnych mechanizmów współpracy i współdziałania.
Spośród 111 firm, które wzięły udział w zestawieniu Listków CSR POLITYKI, aż 56 zgłosiło przykłady swoich projektów (było ich 86) w obszarze realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Tygodnik POLITYKA wspólnie z Deloitte postanowiły wyróżnić 10 najciekawszych, biorąc pod uwagę takie kryteria jak: długoterminowość działania, partnerstwo z innymi podmiotami, wkład w realizację celów SDGs i wpływ działań na otoczenie. Ostatecznie przyznano 7 specjalnych i 3 dodatkowe wyróżnienia (ramka: Projekty wspierające realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju).
– SDGs powinny stanowić ramy dla wspólnych działań, które mogą wspierać zrównoważony rozwój. Przedsiębiorcy mają tutaj ogromną rolę do odegrania. Firmy w swoich strategiach biznesowych powinny mieć jasno zdefiniowany cel, na którym chcą się skoncentrować i w którego realizację autentycznie wierzą – mówi Irena Pichola, partner w Deloitte, lider zespołu Sustainability Consulting Central Europe. Jej zdaniem takie podejście przynosi korzyści również samym przedsiębiorstwom, które zyskują nowe szanse i możliwości biznesowe. Impulsy do działania i zmian docierają do menedżerów firm nieustannie i z wielu kierunków. To od nich będzie zależało, czy będą je traktować jako zagrożenie czy jako szansę.
Rafał Rudzki
współpraca: Aleksandra Stanek-Kowalczyk oraz Eryk Kaźmierczak (eksperci firmy doradczej Deloitte)
pod red. Zofii Leśniewskiej
***
Listki CSR POLITYKI 2016
(kolejność firm alfabetyczna)
Złote Listki
Bank Zachodni WBK
CEMEX Polska
DB Schenker (Schenker Sp. z o.o.)
Grupa Adamed
Grupa Energa
Grupa LOTOS SA
Kompania Piwowarska
Orange Polska
Polpharma
Polski Koncern Naftowy ORLEN SA
Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA
Provident Polska SA
Raben Group
***
Srebrne Listki
ArcelorMittal Poland
Bank BGŻ BNP Paribas
Bank Millennium
EDF Polska
Górażdże Cement SA
Grupa Nowy Styl
Grupa Żywiec SA
Nestlé Polska SA
PCC EXOL SA
Pelion SA
PGE Polska Grupa Energetyczna SA
SITECH Sp. z o.o.
Volvo Polska
***
Białe Listki
ABB Sp. z o.o.
ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych
Animex Foods
ANWIL SA
Bank Handlowy w Warszawie SA
Bank Ochrony Środowiska
BASF Polska Sp. z o.o.
Carlsberg Polska Sp. z o.o.
Carrefour Polska Sp. z o.o.
Cognifide Polska Sp. z o.o.
Danone Sp. z o.o.
Deutsche Bank Polska
Fujitsu Technology Solutions
Grupa Kapitałowa GlaxoSmithKline Pharmaceuticals SA
Grupa Muszkieterów
Grupa VELUX i spółki siostrzane
Henkel Polska
IKEA Retail Sp. z o.o.
Jeronimo Martins Polska SA
Lubelski Węgiel Bogdanka SA
Mars Polska
Mostostal Puławy SA
Nationale-Nederlanden
NIVEA POLSKA
Nutricia Polska Sp. z o.o.
PEWIK GDYNIA Sp. z o.o.
PLL LOT
Sanofi
Solaris Bus&Coach SA
SumiRiko Poland Sp. z o.o.
SuperDrob SA
TAURON Polska Energia
Tesco Polska
T-Mobile Polska SA
Unilever Polska SA
Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o.
Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA SA
Żywiec Zdrój SA
***
Projekty wspierające realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals – SDGs)
Specjalne wyróżnienia dla najciekawszych i najbardziej inspirujących działań:
IKEA Retail – za projekt Niezależność energetyczna w Polsce bazująca na odnawialnych źródłach energii;
Jeronimo Martins Polska – za projekt reformulacji (zmiana receptur) produktów marki własnej w celu poprawy ich wartości odżywczej, wspierania zasad prawidłowego żywienia;
Nestlé Polska – za projekt Inicjatywa Nestlé na rzecz zatrudniania ludzi młodych;
Nutricia Polska – za projekt Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy, którego efektem są realne zmiany sposobu żywienia najmłodszych Polaków;
PGE Polska Grupa Energetyczna – za projekt Inwestycje na rzecz czystego powietrza w Bydgoszczy – Budowa instalacji odsiarczania spalin;
Samsung Electronics Polska – za projekt Mistrzowie Kodowania, który wspiera zdobywanie kompetencji przyszłości;
Tesco Polska – za projekt wspierający ograniczenie marnotrawstwa żywności.
Dodatkowe wyróżnienia dla projektów, które mogą być inspiracją dla innych firm ze względu na ich tematykę lub sposób ich realizacji:
Adamed – projekt ADAMED SmartUP – za umiejętność budowania partnerstwa na rzecz realizacji działań i skuteczną komunikację;
Affidea – projekt Warszawski Projekt Interdyscyplinarnych Badań Mumii – za łączenie przeszłości, współczesnych technologii i ochrony zdrowia;
Danone – projekt Nowe Pokolenie Rolników: od gospodarstwa rodzinnego do rodzinnego przedsiębiorstwa – za wspieranie rozwoju przedsiębiorczości i budowanie współpracy z interesariuszami.
Kategorie wyróżnień i kryteria ocen przyznawania Listków CSR POLITYKI
Złoty Listek CSR POLITYKI – otrzymują firmy, dla których realizacja wytycznych zawartych w normie ISO 26000 jest kluczowym elementem strategicznych działań w biznesie i w relacjach z interesariuszami, w tym z pracownikami. Firmy opierają swoje działania o najlepsze lokalne i globalne praktyki oraz stosują międzynarodowe standardy. Dodatkowo istotnym elementem ich zarządzania jest system zarządzania etyką oraz spisany i publiczny dokument, który definiuje zasady postępowania biznesowego oraz najwyższe standardy zarządzania personelem. O efektach swoich działań, informują cyklicznie w raportach pozafinansowych lub zintegrowanych, które podlegają zewnętrznej weryfikacji.
Srebrny Listek CSR POLITYKI – otrzymują firmy, które w swojej codziennej działalności operacyjnej deklarują uwzględnianie wszystkich kluczowych rozwiązań normy ISO 26000. Firmy te często opierają się o najlepsze lokalne i globalne praktyki oraz stosują międzynarodowe standardy. Dodatkowo istotnym elementem ich zarządzania jest system zarządzania etyką oraz najwyższe standardy zarządzania personelem. O efektach swoich działań cyklicznie informują interesariuszy.
Biały Listek CSR POLITYKI – otrzymują firmy, które deklarują wdrażanie najistotniejszych kategorii zarządczych rekomendowanych przez normę ISO 26000 (np. praktyki z zakresu pracy, w tym sformalizowany system ocen pracowniczych, system zarządzania wpływem środowiskowym, zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej) oraz ciągle doskonalą swoje działania w tym zakresie na rzecz efektywnego zarządzania wpływem swojej firmy na otoczenie.