My, przedstawiciele polskich organizacji żydowskich, wyrażamy nasze oburzenie z powodu narastającego w kraju klimatu nietolerancji, ksenofobii i antysemityzmu. Mowa nienawiści wylewa się z internetu i rozpycha się w przestrzeni publicznej. Rozpowszechniła się w mediach, w tym i tych, które chcą nadal uchodzić za publiczne, i nie zdumiewa już także w słowach radnych, posłów czy wysokich nawet urzędników państwowych. Ilość pogróżek i obelg, kierowanych pod adresem żydowskich instytucji i placówek, stale rośnie. Doceniamy to, że prezydent, premier i przywódca partii rządzącej potępili antysemityzm. Ale póki słowa ich nie przekształcą się w czyny, brzmieć będą raczej jak deklaracja bezradności wobec napiętnowanego, a mimo to szerzącego się zła. Potrzebne są stanowcze działania.
Polscy Żydzi – w przeddzień 50. rocznicy marca 68 i 75. rocznicy powstania w getcie warszawskim – nie czują się dziś w Polsce bezpiecznie. Jest rzeczą oczywistą, że obecne zagrożenia nie przypominają tych z przeszłości, i że – inaczej niż w wielu innych krajach współczesnej Europy – nie przybierają też formy bezpośrednich napaści. Ale brak fizycznej przemocy nie wystarcza przecież, by sytuację uznać za normalną. Oczekujemy od władz publicznych, by nie tylko przyznały, iż antysemityzm jest złem – ale że jest złem tu i teraz, że zagraża w Polsce dziś, i że musi być napiętnowany i ścigany. Brak przeciwdziałania ze strony władz odbierany jest bowiem jako przyzwolenie – i przez sprawców, i przez tych, w których czyny sprawców są wymierzone. Organizacje żydowskie gotowe są do szczegółowej, praktycznej współpracy z instytucjami publicznymi, od policji przez media po szkoły, by stawić temu tamę.
Wiemy też, że nie tylko my, a zapewne nawet nie my najbardziej padamy ofiarą tego klimatu nienawiści. Wyrażamy naszą solidarność z wszystkimi w Polsce, którzy – jak Romowie, muzułmanie, uchodźcy, osoby czarnoskóre, Ukraińcy, członkowie pozostałych mniejszości etnicznych, religijnych, seksualnych czy innych – doświadczają wrogości czy wręcz dyskryminacji. Czujemy gniew i wstyd, że w naszym wspólnym kraju kogokolwiek to spotyka. Jesteśmy, w ramach naszych szczupłych możliwości, gotowi współpracować z wami i waszymi organizacjami, by przeciwstawić się złu.
Obecna fala antysemityzmu nastąpiła w związku ze sporem o wchodzącą właśnie w życie nowelizację ustawy o IPN, którą uważamy za źle napisaną i szkodliwą dla swobody debaty historycznej. Ale jeżeli sporadycznie pojawiające się na świecie, godne potępienia, wzmianki o „polskich obozach” wymagają, zdaniem rządu i parlamentu, aż takiej reakcji prawnej, to co powiedzieć o szerzącej się w Polsce nietolerancji i nienawiści? Instrumenty prawne do ich zwalczania istnieją. Brak, jak dotąd, politycznej woli. Oczekujemy, że zostanie okazana.
Apelujemy zarazem do wszystkich, jakiej by nie byli narodowości czy wyznania, z którymi wspólnie udało nam się, na przestrzeni ostatnich 30 lat, zbudować oparte na wzajemnym szacunku i prawdzie zbliżenie polsko-żydowskie, jakiego w dziejach naszej Ojczyzny dotąd nie było. Nie pozwólmy, by dzieło to zostało zmarnowane. To nie przeszłość nam zagraża, lecz niechęć do uczciwego się z nią rozliczenia. To nie konflikt polsko-żydowski nam grozi, lecz kolejna odsłona sporu o to, jaka ta Polska, wspólna nam wszystkim, ma być. Pozostańmy uczciwi, odważni i solidarni. Nie dajmy się podzielić.
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP
Naczelny Rabin Polski
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsko-Białej
Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma
Żydowskie Stowarzyszenie B’nai B’rith
Żydowskie Stowarzyszenia Czulent
Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
Fundacja im. Prof. Mojżesza Schorra
Fundacja Shalom
Jewish Community Centre – JCC Warszawa
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce
Stowarzyszenie Dzieci Holokaustu
Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny
Stowarzyszenie Midrasz
JCC Kraków
Hillel Warszawa
Stowarzyszenie Drugie Pokolenie – Potomkowie Ocalałych z Holokaustu
Stowarzyszenie Żydów i Kombatantów i Poszkodowanych w II wojnie światowej
Fundacje Żydowska „Chidusz”
Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe Makabi Warszawa