Nagroda przyznawana jest corocznie od 2008 r. przez Instytut Spraw Publicznych za działalność społeczną, publicystyczną, badawczą lub inną na rzecz grup, które znalazły się w sytuacjach nadzwyczajnych, w szczególności na rzecz migrantów i uchodźców.
Marina Hulia, charyzmatyczna nauczycielka oraz działaczka społeczna, jest dyrektorką szkoły demokratycznej na dworcu w Brześciu. Robi to, co lubi: pisze książki, piosenki i scenariusze filmowe, komponuje muzykę. Pytana o narodowość, odpowiada: „Ojciec – Rosjanin, matka – Białorusinka, miejsce urodzenia – Ukraina, od 24 lat w Polsce wśród Czeczenów”. W Polsce zaczynała pracę jako nauczycielka, lecz pewnego dnia odwiedziła warszawski ośrodek dla uchodźców przy ulicy Ciołka i zobaczyła setki dzieci: smutnych i zaniedbanych. Pozostała przy nich. Wraz z więźniami i wolontariuszami odgrywa bajki dla dzieci więźniów, urządza wieczorki w domach starości dla, jak mówi, „swoich starych dzieci”, opiekuje się niepełnosprawnymi.
Od wielu miesięcy Marina Hulia skupia swoje wysiłki na prowadzeniu szkoły demokratycznej dla dzieci czeczeńskich uchodźców koczujących w Brześciu w Białorusi i próbujących nawet po kilkadziesiąt razy wjechać do Polski, aby ubiegać się tutaj o status uchodźcy. Marina Hulia stara się im pomóc, przywozi ubrania, środki na jedzenie, książki, kredki, zeszyty, listy od dzieci polskich. Organizuje też dla nich zajęcia, lekcje polskiego i zabawy.
Uroczyste wręczenie Nagrody odbyło się 13 grudnia w Warszawie.
Od 2017 roku, czyli dziesiątej, jubileuszowej edycji, Nagroda będzie miała dwóch patronów: Janinę Paradowską i Jerzego Zimowskiego. Jej nazwa będzie brzmieć: Nagroda im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego.
Patron nagrody, zmarły w 2007 r. Jerzy Zimowski, był działaczem „Solidarności”, wiceministrem spraw wewnętrznych, a także wieloletnim członkiem zarządu Instytutu Spraw Publicznych. W czasie swojej służby publicznej nadzorował m.in. służby ratownicze – uczestniczył w pracach nad przekształceniem służby pożarniczej oraz nad ustawą o służbach ratowniczych. Dużo uwagi poświęcał kwestiom migracji i uchodźców. Z jego udziałem odbywały się m.in. pierwsze rozmowy o przystąpieniu Polski do strefy Schengen – Jerzy Zimowski wprowadzał ustawodawstwo regulujące związane z tym problemy. Przez kilkanaście lat był członkiem Rady do Spraw Uchodźców. Był mężem publicystki Janiny Paradowskiej, która zmarła w czerwcu tego roku.
Laureatami dotychczasowych edycji Nagrody im. Jerzego Zimowskiego są: Małgorzata Gebert, Stana Buchowska, Janusz Skulich, Krystyna Starczewska, Wiktor Osiatyński, Wojciech Smarzowski, Danuta Przywara, Grażyna i Wojciech Jagielscy, Aleksandra Chrzanowska i Ewa Ewart.